Emoties in Conflict

Call for Papers
Eerste gezamenlijke Jaarcongres van de Werkgroepen Zeventiende Eeuw & Achttiende Eeuw

Emoties hebben we allemaal en soms is er sprake van een conflict. Dat kan een conflict zijn tussen emoties of conflicten die emoties veroorzaken. In dit eerste gezamenlijke jaarcongres van de Werkgroep Zeventiende Eeuw en de Werkgroep Achttiende Eeuw op vrijdag 26 augustus 2022 willen we verkennen hoe mensen individueel of in groep in de vroegmoderne tijd omgingen met emoties, of dat nu conflicterende emoties waren of emoties in conflictsituaties.

            In het onderzoek naar de emotionele cultuur van de vroegmoderne tijd is er vaak gesteld dat emoties in de lange zeventiende en de lange achttiende eeuw onderdrukt of tenminste gereguleerd dienden te worden. In zijn The Navigation of Feeling (2001) stelde William M. Reddy dat samenlevingen streven naar een emotioneel evenwicht en daarom sommige emoties afwijzen en andere reguleren binnen een emotional regime. Wanneer individuen niet in staat zijn hun emoties in overeenstemming te brengen met het emotional regime ontstaat emotional suffering. In Early Modern Emotions (2017) onder redactie van Susan Broomhall wordt onder meer de relatie tussen emoties en destructieve ervaringen onder de loep genomen. Zo schrijft Erika Kuijpers in dat kader over oorlog en geweld, waarbij ze wijst op het belang van egodocumenten bij het in beeld brengen van vroegmoderne geweldservaringen en de emoties die ermee verband houden, evenals de meer sturende werking van gedrukte teksten ten aanzien van het in stand houden van conflicten en de emoties die deze conflicten voeden.

Op haar beurt stelde Barbara R. Rosenwein in haar onderzoek naar emotional communities dat mensen deel uitmaken van verschillende gemeenschappen die in verschillende omstandigheden andere verwachtingen hebben rondom de uiting en regulering van emoties. De vraag rijst dan wat er gebeurt als deze communities in conflict zijn. Waar Reddy en Rosenwein vooral onderzoek deden naar ideeën over emoties in een samenleving, focuste Monique Scheer in het bijzonder op het lichaam. Het door haar geïntroduceerde concept emotional practices kan ons helpen om juist de specifieke handelingen rondom emoties in kaart te brengen. Dat lichaam kan volgens Scheer namelijk geconditioneerd en gedisciplineerd worden en is onderhevig aan culturele normen en waarden.

            Deze drie onderzoekers vertegenwoordigen min of meer drie onderzoekslijnen in de emotiegeschiedenis. De vroegmoderne Nederlanden zijn tot nog toe in beperkte mate volgens deze onderzoekslijnen onderzocht. Zo paste Kristine Steenbergh reeds het begrip emotional communities toe op Vondels Maria Stuart (1646). Het onderzoek van Inger Leemans, die samen met een team van historici en programmeurs het Historic Embodied Emotions Model ontwikkelde, laat zien welke relatie er tussen emoties en lichamelijkheid bestond in vroegmoderne toneelstukken. Dat onderzoek is ook een specifiek voorbeeld van de rol die de Digital Humanities kan spelen in het onderzoek naar emoties in de vroegmoderne tijd.

Andere onderzoekers openen nog andere perspectieven. Zo hanteert Jan Konst een poëticale benadering in zijn onderzoek naar de literaire representatie van de hartstochten in de zeventiende-eeuwse tragedie. Hij laat zien hoe in de Nederlandse tragedie uit de zeventiende eeuw de hartstochten op gespannen voet stonden met de ratio. Dorothée Sturkenboom onderzoekt in Spectators van de hartstocht (1998)de emotionele cultuur van de achttiende eeuw en neemt daarbij onder meer een genderhistorisch perspectief in. Freya Sierhuis betoogt voor de zeventiende eeuw dat mensen vele verschillende emotiestijlen tot hun beschikking hadden ondanks een dominante moraal. Het onderzoek van Eric Jan Sluijter naar de uitbeelding van de passies bij Rembrandt verbindt kunsthistorische en retorische inzichten over de meest effectieve manier om een kijker te beïnvloeden.

            We willen onderzoekers van de lange zeventiende en lange achttiende eeuw uitnodigen om een bijdrage in te sturen met betrekking tot het thema ‘emoties in conflict’. De nadruk zal liggen op de representatie van emoties in conflict in diverse bronnen uit de 17^de en 18^de eeuw, van egodocumenten, kronieken, medische en theologische traktaten, toneelstukken, romans, prenten, schilderijen, muziek, tot poëzie. We zijn onder andere geïnteresseerd in antwoorden op de volgende vragen:

• Welke emoties botsten doorgaans met elkaar?
• Hoe dachten medici over emotionele conflicten?
• Wat voor conflicterende emoties zijn er te ontdekken in de huiselijke sfeer?
• Welke emoties speelden een rol in politieke en militaire conflicten?
• Welke (emotionele) reacties hadden mensen op religieuze conflicten?
• Welke rol speelden emoties in de vroegmoderne diplomatie?
• Hoe brachten emoties ruziënde groepen juist weer bij elkaar?

Abstracts van circa 300 woorden kunnen worden ingestuurd tot 1 mei 2022 naar het algemene mailadres: jaarcongres.dze.dae@gmail.com. Lezingen duren 15 minuten zodat er voldoende tijd overblijft voor discussie. Het is ook mogelijk om een abstract voor een panel in te sturen. Bijdragen zijn bij voorkeur in het Nederlands, maar Engels is ook toegestaan. Het congres vindt plaats op vrijdag 26 augustus 2022.

De congrescommissie

Olga van Marion
Lieke van Deinsen
Kornee van der Haven
Tine De Koninck
Carolina Lenarduzzi
Sven Molenaar
Tim Vergeer
Evi Dijcks

Beeld: Otto van Veen, Goede en verkeerde hartstochten, 1590-1632, gravure, 270mm × 195mm, Rijksmuseum Amsterdam

Advertisement

Conference: Imagineering Violence. Spectacle and Print in the Early Modern Period

How can violence be represented and imagined? How can an artist document the violence of the times? What about the numerous ethical implications? When does a spectator become a voyeur? When does violence turn into spectacle? Can violence be aestheticized? Does an artist have a duty to document contemporary violence? These questions saturate modern art, from the horrors of War in Goya to the racial violence in Edward and Nancy Kienholz’s ‘Five Car Stud’. However, they are not new in themselves. The early modern period witnessed a true explosion of images on pain, suffering and violence across painting, print, theater, and public space. The public had plenty to choose from: sieges, executions, massacres: violence fascinated the early modern spectator, yet it simultaneously conjured up numerous questions, some of which are not unlike those posed today.

Together, historians and artists explore the early modern period, looking for new answers on the questions that concern us in the present by means of lectures, artistic presentations, and round table talks. Together, they will investigate how artists in the early modern period dealt with the violence of their time, and whether these age-old answers might shine a light on today’s ‘spectacle society’.

With artistic works by, amongst others,  Stef Lernous van Abattoir Fermé, Simon Pummell, Doina Kraal, Jan Rosseel, Enkidu Khaled, e.a. and lectures by internationally renowned cultural historians such as Jonathan Davies, Katie Hornstein and Benjamin Schmidt.

Find the short program here, and the poster here.

For the Huizinga Institute masterclass by Benjamin Schmidt (currently fully booked, with waiting list), see: https://www.huizingainstituut.nl/masterclass-by-benjamin-schmidt-violent-images-in-the-in-early-modern-period/

Uitreiking van de erepenning van Teylers Tweede Genootschap op vrijdag 28 september 2018

UITNODIGING

 

Directeuren van Teylers Stichting hebben het genoegen u uit te nodigen voor de uitreiking van de erepenning van Teylers Tweede Genootschap op vrijdag 28 september 2018 om 16.00 uur in de gehoorzaal van Teylers Museum, Spaarne 16 te Haarlem.

In 2015 heeft prof. dr. Niek van Sas, hoogleraar geschiedenis na 1750, Universiteit van Amsterdam en lid van Teylers Tweede Genootschap, de prijsvraag geformuleerd met de titel: “Gevraagd wordt: een studie op het terrein van de emotie-geschiedenis, toegepast op een onderwerp uit de Nederlandse geschiedenis (Middeleeuwen tot heden)”.

De leden van het Tweede Genootschap en Directeuren van Teylers Stichting hebben een gouden penning toegekend aan de inzending onder het motto “het zien gaat voor het zeggen” met de begeleidende teksten “De ‘History of Emotions’ in het Nederlandstalige toneel van de zeventiende eeuw”, “Woelen en kroelen op het toneel: ongewenst?”, “Gezongen emoties. Toneelliederen in Rodenburghs Vrou Iacoba bij de opening van de nieuwe Schouwburg”, “Spain’s dramatic conquest of the Dutch Republic. Rodenburgh as a literary mediator of Spanish theatre”, “Vrouwenmoord in Vondels Gysbreght.”.

De auteurs zijn:

Dr. Olga van Marion en Timothy Vergeer M.A.

 

Het programma is als volgt:

1. Opening door prof. dr. Sjoerd Verduyn Lunel, presiderend Directeur van Teylers Stichting.
2. Toelichting op het judicium door prof. dr. Niek van Sas.
3. Uitreiking van de erepenning.
4. Voordracht door dr. Olga van Marion en Timothy Vergeer M.A. over hun inzending.
5. Sluiting door prof. dr. Sjoerd Verduyn Lunel.

Hierna is er gelegenheid de bekroonden geluk te wensen in de tuinzaal van het museum.

Vóór de bijeenkomst zal vanaf 15.30 uur thee en koffie worden geschonken op de omloop bij de gehoorzaal op de eerste verdieping van het museum.

Indien u deze bijeenkomst wilt bijwonen, kunt u zich aanmelden door een e-mail te sturen uiterlijk vóór 10 september naar teylersstichting@teylersmuseum.nl

Teylers Museum is ongeveer 15 minuten lopen van het station Haarlem.

Parkeren is mogelijk in de naast het museum gelegen parkeergarage “De Appelaar”.

 

TEYLERS STICHTING

Haarlem, augustus 2018

www.teylersstichting.nl

Lecture on Consolation and the Culture of Protestantism in Early Modern England

On Wednesday, October 19th at 17:00, dr. Jan Frans van Dijkhuizen (University of Leiden) will present new research in his talk ‘”Never Better”: Consolation and the Culture of Protestantism in Early Modern England’.

The talk will take place at the University of Amsterdam, in P.C. Hoofthuis room 1.05, Spuistraat 134, Amsterdam.

“Never Better”: Consolation and the Culture of Protestantism in Early Modern England
In this talk I will look at the crucial role of consolation in the culture of early modern English Protestantism. Protestants were preoccupied by the idea of consolation, and felt that the true Christian community is defined by the ways in which it understands and practices consolation. This interest in consolation was occasioned in part by the importance of persecution and martyrdom for early modern notions of Protestant identity, yet the dominance of consolation in early modern Protestant culture extended beyond this. Members of the Protestant clergy were interested in suffering more broadly, and undertook a massive effort – in a diverse genre best labeled ‘religious consolation literature’ – to instruct their flock in the meanings of suffering, and to shape their responses to affliction.

I will map some of the dominant tropes in this literature, showing that consolation was always a deeply politically fraught concept. Throughout the early modern era, this political dimension of Protestant consolation remained a potential to be activated by various Protestant factions alike, from ardent conformists to radical Puritans. I will also examine how consolation literature was put to use by early modern Protestant individuals. By turning to the notebooks of the London wood turner Nehemiah Wallington (1598–1658), I will show that consolation could be a frustratingly open-ended, potentially endless enterprise. While consolation is a central strand in Wallington, it never seems to attain its goal; it never enables Wallington to confer definitive meaning on his suffering.

About

Jan Frans van Dijkhuizen teaches English Literature at the University of Leiden. He is the author of Pain and Compassion in Early Modern English Literature and Culture (Cambridge: D. S. Brewer, 2012) and Devil Theatre: Demonic Possession and Exorcism in English Renaissance Drama, 1558–1642 (Cambridge: D. S. Brewer, 2007), and has co- edited The Sense of Suffering: Constructions of Physical Pain in Early Modern Culture (Leiden: Brill, 2009) and The Reformation Unsettled: British Literature and the Question of Religious Identity, 1560–1660 (Turnhout: Brepols, 2008). He is currently preparing a third monograph, entitled A Literary History of Reconciliation: Remorse and the Limits of Forgiveness, which is under contract for 2018 with Bloomsbury Academic. He spent most of the spring and summer of this year as a Short-Term Research Fellow at the Folger Shakespeare Library, where he worked on the role of consolation in the culture of early modern English Protestantism. He is hoping to write a book on this topic in the not too distant future.

Lecture and Workshop Michael Schoenfeld

The Leiden University Centre for the Arts in Society (Lucas)

presents a guest lecture by

Michael Schoenfeldt

John Knott Professor of English, University of Michigan

on

Lessons from the Body:

Disability, Deformity, and Disease in Shakespeare

Wednesday 6 April, 16.15, Vossius Room, Leiden University Library

All welcome!

Workshop: Emotion and Subjectivity

Emotion and Subjectivity, 1300-1900
Workshop at NIAS (Netherlands Institute for Advanced Study) September 29-30, 2014

The workshop brings together scholars from the Netherlands, Germany and the UK, who are working on various historical and literary approaches to the study of emotions. During two days in Wassenaar, participants will explore the ways in which emotions have been placed in dialogue with sociocultural values and political discourse throughout the period 1300-1900. The workshop primarily engages with emotion in a European context and so will raise questions about national stereotypes and emotions, as well as the possibility of characterizing a ‘European’ selfhood.

In their papers, participating scholars explore emotional rhetoric in a range of texts, such as medical and scientific tracts, visual art, music, theatre, literature, historiography, and war reporting. Individual topics range from medieval medicine to midwifery manuals of the eighteenth-century to the emotional appeal of opera in the nineteenth century. All workshop participants are invested in understanding the historical development both of emotions and the subject, concerns which continue to impact and shape European culture, literature, and art as we know it today.

The workshop is organized as part of the Emotion and Subjectivity Research Group, based at the University of Amsterdam. For more information or to register, please contact the workshop organizers, Dr. Kristine Johanson (K.A.Johanson@uva.nl) and Dr. Tara MacDonald (T.C.MacDonald@uva.nl).