Emoties in Conflict

Call for Papers
Eerste gezamenlijke Jaarcongres van de Werkgroepen Zeventiende Eeuw & Achttiende Eeuw

Emoties hebben we allemaal en soms is er sprake van een conflict. Dat kan een conflict zijn tussen emoties of conflicten die emoties veroorzaken. In dit eerste gezamenlijke jaarcongres van de Werkgroep Zeventiende Eeuw en de Werkgroep Achttiende Eeuw op vrijdag 26 augustus 2022 willen we verkennen hoe mensen individueel of in groep in de vroegmoderne tijd omgingen met emoties, of dat nu conflicterende emoties waren of emoties in conflictsituaties.

            In het onderzoek naar de emotionele cultuur van de vroegmoderne tijd is er vaak gesteld dat emoties in de lange zeventiende en de lange achttiende eeuw onderdrukt of tenminste gereguleerd dienden te worden. In zijn The Navigation of Feeling (2001) stelde William M. Reddy dat samenlevingen streven naar een emotioneel evenwicht en daarom sommige emoties afwijzen en andere reguleren binnen een emotional regime. Wanneer individuen niet in staat zijn hun emoties in overeenstemming te brengen met het emotional regime ontstaat emotional suffering. In Early Modern Emotions (2017) onder redactie van Susan Broomhall wordt onder meer de relatie tussen emoties en destructieve ervaringen onder de loep genomen. Zo schrijft Erika Kuijpers in dat kader over oorlog en geweld, waarbij ze wijst op het belang van egodocumenten bij het in beeld brengen van vroegmoderne geweldservaringen en de emoties die ermee verband houden, evenals de meer sturende werking van gedrukte teksten ten aanzien van het in stand houden van conflicten en de emoties die deze conflicten voeden.

Op haar beurt stelde Barbara R. Rosenwein in haar onderzoek naar emotional communities dat mensen deel uitmaken van verschillende gemeenschappen die in verschillende omstandigheden andere verwachtingen hebben rondom de uiting en regulering van emoties. De vraag rijst dan wat er gebeurt als deze communities in conflict zijn. Waar Reddy en Rosenwein vooral onderzoek deden naar ideeën over emoties in een samenleving, focuste Monique Scheer in het bijzonder op het lichaam. Het door haar geïntroduceerde concept emotional practices kan ons helpen om juist de specifieke handelingen rondom emoties in kaart te brengen. Dat lichaam kan volgens Scheer namelijk geconditioneerd en gedisciplineerd worden en is onderhevig aan culturele normen en waarden.

            Deze drie onderzoekers vertegenwoordigen min of meer drie onderzoekslijnen in de emotiegeschiedenis. De vroegmoderne Nederlanden zijn tot nog toe in beperkte mate volgens deze onderzoekslijnen onderzocht. Zo paste Kristine Steenbergh reeds het begrip emotional communities toe op Vondels Maria Stuart (1646). Het onderzoek van Inger Leemans, die samen met een team van historici en programmeurs het Historic Embodied Emotions Model ontwikkelde, laat zien welke relatie er tussen emoties en lichamelijkheid bestond in vroegmoderne toneelstukken. Dat onderzoek is ook een specifiek voorbeeld van de rol die de Digital Humanities kan spelen in het onderzoek naar emoties in de vroegmoderne tijd.

Andere onderzoekers openen nog andere perspectieven. Zo hanteert Jan Konst een poëticale benadering in zijn onderzoek naar de literaire representatie van de hartstochten in de zeventiende-eeuwse tragedie. Hij laat zien hoe in de Nederlandse tragedie uit de zeventiende eeuw de hartstochten op gespannen voet stonden met de ratio. Dorothée Sturkenboom onderzoekt in Spectators van de hartstocht (1998)de emotionele cultuur van de achttiende eeuw en neemt daarbij onder meer een genderhistorisch perspectief in. Freya Sierhuis betoogt voor de zeventiende eeuw dat mensen vele verschillende emotiestijlen tot hun beschikking hadden ondanks een dominante moraal. Het onderzoek van Eric Jan Sluijter naar de uitbeelding van de passies bij Rembrandt verbindt kunsthistorische en retorische inzichten over de meest effectieve manier om een kijker te beïnvloeden.

            We willen onderzoekers van de lange zeventiende en lange achttiende eeuw uitnodigen om een bijdrage in te sturen met betrekking tot het thema ‘emoties in conflict’. De nadruk zal liggen op de representatie van emoties in conflict in diverse bronnen uit de 17^de en 18^de eeuw, van egodocumenten, kronieken, medische en theologische traktaten, toneelstukken, romans, prenten, schilderijen, muziek, tot poëzie. We zijn onder andere geïnteresseerd in antwoorden op de volgende vragen:

• Welke emoties botsten doorgaans met elkaar?
• Hoe dachten medici over emotionele conflicten?
• Wat voor conflicterende emoties zijn er te ontdekken in de huiselijke sfeer?
• Welke emoties speelden een rol in politieke en militaire conflicten?
• Welke (emotionele) reacties hadden mensen op religieuze conflicten?
• Welke rol speelden emoties in de vroegmoderne diplomatie?
• Hoe brachten emoties ruziënde groepen juist weer bij elkaar?

Abstracts van circa 300 woorden kunnen worden ingestuurd tot 1 mei 2022 naar het algemene mailadres: jaarcongres.dze.dae@gmail.com. Lezingen duren 15 minuten zodat er voldoende tijd overblijft voor discussie. Het is ook mogelijk om een abstract voor een panel in te sturen. Bijdragen zijn bij voorkeur in het Nederlands, maar Engels is ook toegestaan. Het congres vindt plaats op vrijdag 26 augustus 2022.

De congrescommissie

Olga van Marion
Lieke van Deinsen
Kornee van der Haven
Tine De Koninck
Carolina Lenarduzzi
Sven Molenaar
Tim Vergeer
Evi Dijcks

Beeld: Otto van Veen, Goede en verkeerde hartstochten, 1590-1632, gravure, 270mm × 195mm, Rijksmuseum Amsterdam

Advertisement

Workshop: Emotion and Subjectivity

Emotion and Subjectivity, 1300-1900
Workshop at NIAS (Netherlands Institute for Advanced Study) September 29-30, 2014

The workshop brings together scholars from the Netherlands, Germany and the UK, who are working on various historical and literary approaches to the study of emotions. During two days in Wassenaar, participants will explore the ways in which emotions have been placed in dialogue with sociocultural values and political discourse throughout the period 1300-1900. The workshop primarily engages with emotion in a European context and so will raise questions about national stereotypes and emotions, as well as the possibility of characterizing a ‘European’ selfhood.

In their papers, participating scholars explore emotional rhetoric in a range of texts, such as medical and scientific tracts, visual art, music, theatre, literature, historiography, and war reporting. Individual topics range from medieval medicine to midwifery manuals of the eighteenth-century to the emotional appeal of opera in the nineteenth century. All workshop participants are invested in understanding the historical development both of emotions and the subject, concerns which continue to impact and shape European culture, literature, and art as we know it today.

The workshop is organized as part of the Emotion and Subjectivity Research Group, based at the University of Amsterdam. For more information or to register, please contact the workshop organizers, Dr. Kristine Johanson (K.A.Johanson@uva.nl) and Dr. Tara MacDonald (T.C.MacDonald@uva.nl).

Battlefield Emotions 1550-1850: International workshop

Battlefield Emotions 1550-1850, an international workshop 
13-15 February, Ghent University, Belgium
http://www.battlefieldemotions.ugent.be

In modern Europe we are daily confronted with images of ‘our’ soldiers in action in faraway warzones such as Iraq and Afghanistan. Modern media explicitly pay attention to not only the problems of desperate relatives at the home front, but also the intimate feelings like fear and dejection of the military subject itself. The ‘emotional soldier’ however is a very complex figure, since military discipline does not allow for emotions to be displayed as openly as they are in civil society today. Representations of ‘battlefield emotions’ in the past open up the long history of this complex relation between two overlapping yet different emotional cultures: the military and the civic public sphere. Moreover, it will contribute to the current debate in the humanities concerning the historical and cultural origins of modern emotions.

We call ‘battlefield emotions’ the emotions of the individual in the face of violence and death as they are expressed and represented in text and image, songs and gestures, rituals and objects. ‘Battlefield emotions’ have long been considered absent in battle reports, memoirs and artistic representations of the battlefield experience from before the rise of romanticism and nationalism in the 18th and 19th centuries. Moreover, it is assumed that the 18th century was the age of sentimentalisation that altered the representation of battlefield experiences. According to historian Yuval Harari, this change began in the late 18th century, when soldiers started to describe battlefield events as revelatory, unique experiences that transformed the self. In art and literature also, the focus is assumed to have switched from heroic facts to individual emotions; even heroes were human and their image had to reveal their inner experience of war. Newspapers would no longer restrict their war reports to military facts and figures but also published personal letters from the front.

This workshop seeks to problematise the idea that 16th- and 17th-century war experiences did not foster emotions or that the early accounts do not contain emotional elements. Instead of using the paradigms of ‘absence’ in the 16th and 17th century and ‘birth’ of emotions in the course of the 18th and 19th centuries, this workshop aims to explore battlefield emotions in the light of an on-going clash between emotional cultures or communities of soldiers and civilians and to recognise early battlefield emotions as such, even when they are no longer familiar to us. Honour, desire for glory, patriotism, love of knowledge, truth and order, are notions that are deeply emotional in nature and very important to the early modern soldier. In this workshop we plan to map and understand a broader spectrum of emotions that are related to the battlefield in the course of the 17th and 18th centuries and to find explanations for variations and changes in emotional culture. The battlefield thus serves as a case to enhance our theoretical and methodological approach of emotions in history.

For more information and registration, visit the workshop’s website.

BATTLEFIELD EMOTIONS 1500-1900 interdisciplinary workshop

Friday 18 january 2013, 10:00 – 17:00

VU University, Boelelaan 1105 Amsterdam (room 1 E – 13)          For a route description see this link.

Battlefield Emotions 

From the 18th century onwards there is a growing interest in battlefield emotions. This can for example be seen in the reports and memoirs of soldiers, in the shift of focus from heroic facts to individual emotions in art and literature and the appearance of empathy and enthusiasm as important notions in military science. The aim of the workshop is to study how and why this changes did occur. In doing so it will try to chart the changes  in expressions of battlefield emotions and shed light on the social and cultural developments that brought these changes about.

Registration

Registration is possible before 1 january. If you want to participate please fill in this form.

Program

See for the program below or download the full program with the abstracts of the lectures here .

10.00 – 10.40 Welcome and introduction

10.40 – 11.40 Lecture by Mary A. Favret (Indiana University, USA)  Fallen Bodies: Considering Soldiers and Suicides c.1800 (download abstract) and discussion

11.40 Coffee

11.50 Richard Smith (Goldsmiths University of London, UK) A “considerably larger emotional  capacity than the English”: Changing representations of the West Indian soldier’s character and sensibilities from the French Revolution to the First World War (download abstract) and discussion.

12.40 Lunch break

13.40 David Lederer (NUI Maynooth, Ireland) Where is the battlefield? The Ubiquity of Fear during the Thirty Years War (download abstract)

14.10 Lisa de Boer (Westmont College, USA) The Sidelong Glance: Tracing ‘Battlefield Emotions’ in Dutch Art of the Golden Age (download abstract)

15.30 Coffee

15.50 Mareen van Marwyck (Frankfurt am Main, Germany) “Love Wars”: The Sentimentalization of Violence in Early 19th Century German Literature (download abstract) and discussion

 16.40 Conclusions by Dorothee Sturkenboom (Independent Scholar)

17.00 Drinks

Battlefield Emotions 1500-1900 is organized by: Amsterdam Centre for Cross-Disciplinary Emotion and Sensory Studies (ACCESS), Group for Early Modern Studies Ghent University (GEMS), History Department Leiden University. For more information: Erika Kuijpers, h.m.e.p.kuijpers@hum.leidenuniv.nl / Cornelis van der Haven, Cornelis.vanderHaven@UGent.be

Application Call Moral Economies Research School

The International Max Planck Research School for Moral Economies of Modern Societies are starting a new PhD program in october 2013. It focuses on identifying which kind of values, emotions and habits inform and inspire the social formations that have emerged since the eighteenth century. The School sets out to investigate how ‘moral economies’ were composed, organized and practiced in the last three centuries.

Masterstudents who are interested can apply until the 5th of december. See for more information the flyer or visit the website.

Lecture on The Origins of Sex

At the Institute of History of Leiden University

Faramerz Dabhoiwala will give a lecture on

The Origins of Sex: The First Sexual Revolution

on Friday 20 April  at 3.30 p.m.

 The lecture will take place in room 028 of the Lipsiusbuilding, Cleveringaplaats 1, Leiden, and will be followed by drinks. Entry is free of charge, but we ask those planning to attend to inform Alec Ewing (a.ewing@hum.leidenuniv.nl) before 16 April.

For most of western history, all sex outside marriage was illegal, and the church, the state, and ordinary people all devoted huge efforts to suppressing and punishing it. In the eighteenth century, that world view was shattered by revolutionary new ideas – that sex is a private matter; that morality cannot be imposed by force; that men are more lustful than women. This lecture will explore how and why that happened, and with what momentous consequences.

Faramerz Dabhoiwala (1969) is University Lecturer in Modern History at Exeter College, Oxford. He previously taught at the University of Sheffield and All Souls College, Oxford, being mostly concerned with the social and intellectual history of the English-speaking world, c. 1500–1800. In 2012, he published the critically acclaimed debut, The Origins of Sex: A History of the First Sexual Revolution. For more information, see his website: http://www.dabhoiwala.com/Home.html.