Help identify Dutch smell words / NeusWijzer

Hoe ruikt januari voor u? Zwavelig naar vuurwerk en ranzig naar oliebollen? Heumig of muf vanwege het binnen zitten? Drassig naar regen en modder? Aromatisch omdat alcohol tijdelijk door rooibosthee wordt vervangen? Branderig naar stookkachels; voor de een balsemiek en voor de ander een meur? Of is januari geurloos omdat u met reukloosheid bent getroffen?

Als u denkt: wat een vreemde vragen, leest u dan vooral verder. Een groep wetenschappers wil alles weten over geuren – vooral over woorden voor geuren – en uw hulp is daarbij meer dan welkom.

Muf, dompig, duffig, vaats, verdossemd, huim, brak of pismuffig: het Nederlands is ooit heel rijk geweest aan geurwoorden. Niet alleen voor muffe luchten en bedompte ruimtes, maar ook om de rijke, aromatische geurcultuur van het dagelijks leven te beschrijven. Een groep ‘neusgierige’ wetenschappers – taalkundigen, historici, etnologen, psychologen, biologen – doet in samenwerking met geurontwerpers en kunstenaars onderzoek naar geur als belangrijk onderdeel van de natuur en het cultureel erfgoed. Ze onderzoeken geurgebruiken en geurtaal, en gaan op zoek naar hedendaagse en historische woorden die gebruikt worden om geuren te beschrijven. Ze zijn speciaal geïnteresseerd in geurbeschrijvingen in dialecten en talen zoals Fries, Limburgs, Nedersaksisch, Jiddisch, en Papiaments.
Geurtaal

Om de Nederlandse geurcultuur in kaart te kunnen brengen heeft de onderzoeksgroep een vragenlijst over geurgebruiken en geurtaal ontwikkeld. Welke rol speelt het ruiken in ons dagelijks leven? Welke woorden hebben we om luchtjes te beschrijven? Welke geur verbindt u aan een bepaald begrip, bijvoorbeeld thuis? Bestaan er in uw dialect bijzondere woorden voor geuren? Doorbreek de wintersleur met geurlust en vul de NeusWijzer-vragenlijst in!

De ingevulde vragenlijsten zullen worden gebruikt voor de Neuswijzer die in 2023 zal verschijnen: een geurig standaardwerk over reuk in taal en cultuur, evolutie en biologie, geschiedenis en psychologie. Een primeur voor het Nederlandse taalgebied.
NeusWijzer-vragenlijst

Wilt u meedoen aan de vragenlijst? Dat kan nog de hele maand januari via deze link: https://geurtaal.survey.clariah.nl/index.php/825654,
of surf naar de NeusWijzer website.

Het NeusWijzer-onderzoek wordt uitgevoerd door een interdisciplinaire groep wetenschappers van het KNAW Humanities Cluster, Vrije Universiteit, Universiteit van Amsterdam en Radboud Universiteit, in samenwerking met geurontwerper Frank Bloem, kunstenaar Mark Wiers Dagnio, Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland, Instituut voor de Nederlandse Taal, Nose Network, en Uitgeverij Boom. NeusWijzer is verbonden aan het Europese onderzoeksproject Odeuropa, geleid vanuit het KNAW Humanities Cluster, dat onderzoek uitvoert naar het historisch geurerfgoed van Europa.

Text from KNAW website: https://www.knaw.nl/nl/actueel/nieuws/neusgierige-wetenschappers-verzamelen-geurtaal-en-geurgebruiken

Image: Fragment from Jan Gilliszn. van Vliet, “Roker blaast rook naar een vrouw” (1643). Rijksmuseum Amsterdam, RP-P-1883-A-7013.

Advertisement

Smell: The Neglected Sense

SYMPOSIUM & EXHIBITION

Though unnoticed, our sense of smell is a major mood determiner. Scents evoke vivid childhood memories. They are part of our identity: we each have a scent that is as unique as our fingerprints.

Even cities have their own specific scent profiles. Still, we tend not to be aware of the profound effects of smell. VU Amsterdam is organizing a symposium on 24 February during which an art and fragrance historian, a psychologist and an artist will elucidate the importance of smell as part of culture. A new VU exhibition will also open that will let you observe that which is invisible, indefinable, elusive and often neglected: smell! Both activities are related to scent historian Caro Verbeek’s PhD dissertation, ‘Aromatic Art (Re-)reconstructed: In Search of Lost Scents’.

A century ago, surrealists like Duchamp and futurists like Marinetti used scents to accentuate their images, exhibition spaces, poetry readings and toys. They used Brazilian coffee beans, erotic perfumes, sulfuric acid, ozone, incense and industrial fumes as means to influence the public. Most of these ‘aromatic interventions’ were intended to provoke, to confuse, to alter people’s mood or to add a sensory dimension. Unfortunately, many of these ‘artistic aromas’ have been lost. These days, artists all over the world are once again working with scents and aromas. The exhibition provides an overview of how international artists and perfumers incorporate scents into their art as they explore the boundaries of ‘visual’ expression.

What does the countryside smell like? The Battle of Waterloo? The moon? The planet Earth? These and other lost and rare scents have been reconstructed thanks to the joint efforts of perfumers, chemists and historians.
Indulge your olfactory sense and give your nose something to sniff at. Register for the symposium and come see the exhibition.

Photo: Copyright Gayil Nalls, People sniffing World Sensorium at midnight 01-01-2000, Time Square, New York

Save

TED talk Caro Verbeek: Inhaling history and smelling the future

ACCESS board member Caro Verbeek gave a TED talk on ‘Inhaling history and smelling the future’ at TEDx Groningen. YouTube cannot do justice to the synaesthetic experience of Caro’s presentation, but the video is certainly worth watching!

Verbeek stresses that due to the increase of social and digital media, there is more need than ever to pay attention to direct and intimate – non transferable – qualities of smell. According to Verbeek it is time to take your nose out of your books, and start inhaling the environment as a meaningful source of information and inspiration.

 

Caro Verbeek is an art and smell historian, curator and author with a focus on modern, olfactory and tactile art. She is currently a PhD candidate at VU University with the project ‘In Search of Scents Lost – Reconstructing the Aromatic Heritage of the Avant-garde’. She teaches the course ‘The Other Senses’ at the Royal Academy of Arts (The Hague) and moderates the monthly ‘Odorama’-platorm at Mediamatic Amsterdam. She curated a show on olfactory art at Villa Rot (Germany) in 2015 and co-curated the Museumnight ‘Ruiken in het Rijks’ (Smelling at the Rijksmuseum) in 2012. She regularly does olfactory interventions at museums and universities worldwide. http://www.caroverbeek.nl

http://tedxgroningen.com/caro-verbeek/

Odorama 6: Smell-blind – the Anosmia edition

Mediamatic, Amsterdam
7th of  april, bites and drinks 18:00, talks 20:00 – 22:00
with Kirsten Jaarsma, Dorien Scheltens and Sanne Boesveldt

Whether derived from nature, or chemically constructed, odourant molecules have the ability to profoundly effect our behaviour, emotions and associations. At Odorama we’ll actively engage with our senses and explore everything that reaches and effects the nose. What happens if you completely lose your sense of smell and become smell-blind? At this edition of Odorama we will discuss the inability to smell.

For more information and tickets: http://www.mediamatic.net/413977/en/smell-blind-anosmia

Anosmia –
Imagine being unable to smell the fresh spring flowers.
Image from Mediametic.net.

ACCESS Seminar on cultural specificity of embodied emotions and smell

The Amsterdam Centre for Cross-Disciplinary Emotion and Sensory Studies (ACCESS) organizes a seminar on the:

Cultural specificity of embodied emotions and smell

In this seminar Zhen Pan and Caro Verbeek address the question of the human universality and historical specificity of emotional expression and the experience of smell. Please be welcome to hear, see and inhale!

De reuk, Cornelis Dusart, 1670 – 1704, engraving, Rijksmuseum Amsterdam

Place:                Meertens Instituut: Joan Muyskenweg 25, Amsterdam

Date:                 Tuesday 22 March 2016

Time:                15.00-17.00

Register:           Please register using the form below this announcement.

Entrance:          Free

Info:                 erika.kuijpers@vu.nl

Program:

Nijmegen researchers chart odor lexicon

“In many languages, such as English, there is no straightforward way to talk about smell. For want of dedicated odor terminology similar to that available for color, English speakers are often forced to use odor-sources and metaphors in their descriptions of olfactory sensations. This has long been considered a universal feature of all languages, but there is accumulating evidence that languages with odor lexicons actually do exist. Maniq (pronounced as maniʔ), spoken by a group of nomadic hunter-gatherers in southern Thailand, is one such language. The study by Wnuk and Majid is an in-depth investigation of the semantics of an odor lexicon using multiple methods.”

For more information and a link to the paper, visit the Max Planck Institute for Psycholinguistics.